| Original Title | Dialect | Informant | Genre Form | Genre Content | ID | glossed | Audio |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| takʷkeːt pawləŋ takʷkeːt uːsəŋ moːsʲne keːrəŋ paːkʷsam janit | northern mansi (NM) | Vingalev, Savelj; Pakin, Semeon | prose (pro) | Mythological Texts (myt) | 777 | – | – |
| Text Source | Editor | Collector |
|---|---|---|
| Kannisto, Artturi / Liimola, Matti. 1951. Wogulische Volksdichtung I, pp. 212-227 | Liimola, Matti | Kannisto & Liimola (KL) |
| English Translation | German Translation | Russian Translation | Hungarian Translation |
|---|---|---|---|
| "The Moːsʲ-Woman, the Por-Woman and the Old Woman of the Sun" | "Die Moːsʲ-Frau, die Por-Frau und die Sonnen-Alte" | – | – |
| by Kannisto, Artturi |
| Citation |
|---|
| Kannisto & Liimola: OUDB Northern Mansi Corpus. Text ID 777. Ed. by Janda, Gwen Eva. http://www.oudb.gwi.uni-muenchen.de/?cit=777 (Accessed on 2024-04-29) |
| takʷkeːt pawləŋ takʷkeːt uːsəŋ moːsʲne keːrəŋ paːkʷsam janit |
| takʷkeːt pawləŋ takʷkeːt uːsəŋ moːsʲne keːrəŋ paːkʷsam janit kolkʷel oːli. xotmus teːls, at waɣte. tox oːlimate xansaŋ oxi eːlʲaŋ oxi jaː onʲsʲi. jaː waːtaketeːn naːlu waɣli. xansaŋ waːrnut waːri, eːlʲaŋ waːrnut waːri. tox waːrimate (or waːrimeːt) sʲakʷsʲimaːte (or sʲakʷsʲimeːt) aːs alɣalʲ xuːntəli, aːs loŋxalʲ xuːntəli: manər xoplaltawe. nas aːtʲi: xaːptaɣl mir ti juwt. xuːrəm xum paɣ ti xajtsət. “maːn naːjuw piɣən oːtruw piɣən toːrəm oːlne jeːləm oːlne jurtiɣ wowweːsən.” “at mineɣm”, laːwi. “maːn naŋən ti aːlmajiluw”, laːwi. anʲ mowrsupe wis, puŋkanəl kaːtanəl akʷ mus raːtweːst. ta minast. xansaŋ oxi eːlʲaŋ oxi jaː waːtan oːs ta waɣləs. xansaŋ waːrnut waːri, eːlʲaŋ waːrnut waːri. xuːrəm xumən oːs ti sʲaltapawes. “takʷkeːt pawləŋ takʷkeːt uːsəŋ moːsʲneːkʷe, maːn naːjuw piɣən, oːtruw piɣən toːrəm oːlne jeːləm oːlne juritiɣ wowweːsən.” “akʷ paːlən mineːn, at mineɣm”, laːwi. taːn laːweɣt: “maːn naŋən ti aːlmajiluw.” tuwl mowrsup aːlmais, puŋkanəl, wilʲtanəl, kaːtanəl pulʲiɣraːtweːst. “sar”, laːwi, “oːlən! maːn naːju piɣ oːtru piɣ joxti, aːlmajawen, wiwen.” oːs ta minast. akʷ xoːtal, reːɣəŋ xoːtalakʷe, jomas xoːtal xansaŋ oxi eːlʲaŋ oxi jaː waːtan oːs ta waɣləs. aːs alɣalʲ xuːntəli, aːs loŋxalʲ xuːntəli: manər xoplaltawe. xaːptaɣl mirn oːs ti juwe. keːrəŋ paːkʷsam janit kolketeːn oːs ta xajts. xuːrəm xumən oːs ti joxtiɣpawes. “takkeːt pawləŋ takkeːt uːsəŋ moːsʲne, maːn naːjuw piɣən, oːtruw piɣən toːrəm oːlne jeːlam oːlne jurtiɣ wowweːsən.” “at mineɣm”, laːwi. “sar”, laːwi, “maːn naːju piɣ oːtru piɣ joxti, tax ti keːrəŋ paːkʷsam janit kolkeːnt akʷ tox uːnlen, sar aːlmajawen tax.” puŋkanəl, wilʲtanəl, kaːtanəl akʷ mus raːtweːst, ta minast. moːsʲne xosa oːls man waːtʲi oːls, xansaŋ oxi eːlʲaŋ oxi jaː waːtan oːs ta waɣləs. xansaŋ us usaji, eːlʲaŋ us usaji. tox uːnlimeːt aːs alɣalʲ xuːntəli, aːs loŋxalʲ xuːntəli: matər ti jineːt sujti. ti neɣləs, anʲmaləŋ naːŋk tarməl uːnli, janiɣ ojka ti towi; tuːpe towli, roːŋxuwli, tuːpe xasmari, roːŋxunli, paɣ ti xajts keːrəŋ paːkʷsam janit koleːn. ti uːnli, aːwite kʷaːlɣəl lapneːɣəste. aːwit kos nʲuwmwate, at seːti. kolalate tulʲapattal, paːjapattal ponʲəmtawes, anʲ kolkeːte ta sakʷaləs. jaː ta aːlmajawes. naːləw ta totwes. naːŋktalʲaxt oːlne woːŋxakʷeːn tuw ta uːnttiɣpawes. tawki naːŋk titəŋ owl woːŋxan tuw ta uːntəs. naːləw ta nariɣtaste naːŋke. tuwl ti towəŋkʷe pats. akʷ ti pisʲ: tuːpe towli, roːŋxuwli, tuːpe xasmati, roːŋxuwli. xosa man waːtʲi minasiɣ, sʲar witsʲaːresʲən naːləw ti patsiɣ. numitoːrəm aːsʲe nupəl pojksʲi: “soːrnʲi korəs aːsʲəm, soːrnʲi korəs jaɣəm! alinʲoːr oːwləl sorxsam maːnʲ tul, xuːlsam maːnʲ tul xanajən (or xanuwjən)! nʲaŋraturəp turəŋ woːt pokapen, nʲoːltturəp turəŋ woːt pokapen!” woːtiɣ ti pokapəs. anʲ moːsʲne aman sajte xolas, aman uːləmn joxtawes, akʷaɣ at waɣte. noːŋx sajkalamateːt naːŋkluːpite maːwaːtan totima. anʲ ojk akʷaɣ aːtʲim. naːlwalʲ sunsi: anʲ ojka sʲaːrsʲ kotʲlʲət tiɣ susi, tuw susi. kʷaːlaps paɣ, mat joːre joxtən keːməl ta xajti. xajts, xajts, maːxəruj pitʲi xoːntas. akʷ piɣrəsʲ aːlmais, soːriɣsow paːliɣpokmats. anʲ sʲaːnʲe xottalʲ ta minas, tiɣ joxtəs, pum toti, matər sir pum ti xoːntam. anʲ piɣrisʲ soːrɣe puməl sortəste, sartəste, anʲ piɣrisʲ soːrɣe pusiɣ jeːmtəs. tuwl anʲ pum wiste, toːrən neːɣste. ta minas. xosa man waːtʲi minas, sawəŋkanən neɣls, joxtəs. akʷ eːlmxoːlas, kit man xuːrəm xoːtaliɣ jeːmtəm, sorəmn usʲ ti patəm. noːŋxxaːŋkəs, uːlamane paːliɣ wisane: anʲmaləŋ xum; anʲmaləŋ sim toriɣ keːrsolʲəl maːɣima. anʲ keːrsolʲ xotleːwats. ta sartəste anʲ liliŋ pumeːt. sartəste, sartəste, wilʲte keːlpəŋiɣ ti jeːmtəs. oːs ta sartəs, sartəs, nʲuwsaŋkʷ ti pats. oːs ta sartəs, noːŋxa ti uːntəs. noːŋx uːntəs, laːwi: “porneːn nʲoxspitʲin ujpitʲin pintlim maːməl xoːŋxan noːŋxkʷaːlttuweːsəm?” anʲ keːrsolʲ taweːn ti taktawes, laːwi: “porneːn nʲoxspitʲin ujpitʲin pintlim solʲən tij.” tuwl ta oːleɣ, liliŋiɣ ta jeːmtəs. tox oːlssiɣ, xolitaɣ jeːmtəs, posəŋiɣ jeːmtəs. akʷeːrt porne ti joxtiɣpame sujti. “uːsəŋ oːtər aːsʲ janiɣ piɣ, am maːɣəm keːrsolʲəmtəl xumlʲe xujiɣpasən, am maːɣəm keːrlʲeːŋkəmtəl xumlʲe xujiɣpasən? aːnəm keːrəŋ saɣrap naləl raːtəslən, naləŋ saɣrap maːŋkʷəl raːtəslən.” tuwl maːxəm joxtəst, lʲuːnʲsʲi. teːp wit ta uːnttəlaweːst; teːn anʲ suːmjax kiːwərt suj ta waːrapeɣ. an mir ta ojeɣt, man luwəŋ xum, man saːliŋ xum, man aːmpəŋ xum, pusən ojeɣt. anʲ uːntim teːnutət ta xulʲtsət. ja teːn tup taːjen! ja nʲila xoːtal oːlssiɣ. atit xoːtal porne oːs ti joxtiɣps. oːs joxtiɣps, akʷ ti pisʲ, oːs ti jeːkʷi: “uːsəŋ oːtər aːsʲ janiɣ piɣ, am maːɣəm keːrsolʲəmtəl xumlʲe xujiɣpasən, am maːɣəm keːrlʲeːŋkəmtəl xumlʲe xujiɣpasən? aːnəm keːrəŋ saɣrap naləl raːtəslən, naləŋ saɣrap maːŋkʷəl raːtəslən.” tuwl maːxmane jiŋkʷe patsət, lʲuːnʲsʲəŋkʷ xujiɣpəs. anʲ maːxəm joxtəst, oːs teːnematər uːntəst, puːrlaxteɣt. anʲ teːnutət uːntim jujipaːlt anʲ suːmjax oːs ta sʲexmaptasteːn. oːs ta ojast. jun oːs nʲila xoːtal oːlsət. atit xoːtal porne oːs ti joxtəs. oːs ta jeːkʷəŋk pats. eːrɣi: “uːsəŋ oːtər aːsʲ janiɣ piɣ, am maːɣəm keːrsolʲəmtəl xumlʲe xujiɣpasən, am maːɣəm keːrlʲeːnkəmtəl xumlʲe xujiɣpasən? aːnəm keːrəŋ saɣrap naləl raːtəslən, naləŋ saɣrap maːŋkʷəl raːtəslən.” maːxmane jiŋkʷe patsət, oːs ta lʲuːnʲsʲəŋkʷ pats. mire ti joxtəst. moːsʲne laːwi: “towli, kona kʷaːlimeːn, sʲaːnʲaɣn aːsʲaɣn jomas sawalaneteːn.” aːwi paːliɣ ta puːnsiɣtawes. uːsəŋ oːtər aːsʲ janiɣ piɣ jola ta waɣliɣpəs. moːsʲne ta jujipaːlt oːs waɣliɣpəs. jaː ta anʲiɣlaxteɣt. juw ti minəŋkʷ patsət. porne moːt moːt tujtən ta kos worati, at taːlttawe. porne jujoːwl maːxəmn taːlttima totwes. juw joxtəst. uːsəŋ oːtər ojka janiɣ piɣ akʷ nʲisʲta luw puwəs, akʷ rot luw puwəs. porne akʷ laɣle nʲisʲta luw sisən neɣwes, akʷ laɣle rot luw sisən neɣwes. xumiteːn anʲ luwiɣ eːla waːnttawesiɣ, ja lupoːsnexoːmsʲil ti wosʲkasawesiɣ. ti lʲoːŋx xosit ta jeːkʷsiɣ ta luwiɣ. uːsəŋ oːtər aːsʲ janiɣ piɣ laːwi: “urəŋ pal os maniɣtawe, woːrəŋ pal os maniɣtawe!” anʲ luwiɣ ta minasiɣ. juw joxtəmateːnt akʷ kʷaːliɣsup aːtʲi. moːsʲne jot ta oːleɣ. xosa man waːtʲi oːlsiɣ, akʷ piɣrisʲakʷe toːrəm mis. anʲ piɣrisʲakʷ aːpat xujne nʲawram. saːp jorɣawe. saːpjiw totəŋkʷ meːtne keːti, lʲuːlʲ jiw toti. meːtxum keːti, lʲuːlʲ jiw toti. nomte at pati. tuwl: “amki”, laːwi, “mineɣm.” tawki ta minas. jomas saːpjiw xoːntas, ta saɣri. saːpjiw saɣrimeːt (or saɣrimate) siseːt xoːtpa ti lʲaːɣəs, laːwi: “mosʲne, ti lʲikməsən!” laːwi. tuwlʲe aːŋkwati: anʲmaləŋ naːŋkluːpi tarməl roːŋxim towm ojkate. jaː ta laːwi: “anʲ ti lʲikməsən!” laːwi. tuwl moːsʲne lʲaːɣəs, laːwi: “toːrəmn teːləm, maːn teːləm osəŋ xaːpkaɣ os jeːmteɣn! uːsəŋ oːtər aːsʲ piɣ xumimən xaːpiɣ os waːrawen! uːsəŋ oːtər aːsʲ piɣ xumim xoːntlaŋkʷ os jali ta xaːpeːt! juw joxti, ta patta tarməl supiɣpuŋk saɣreɣm, uːspuŋk saɣreɣm.” ojka taw nupəle lʲaːɣəs, laːwi: “taːle saːt tuwe saːt kastəl akʷaɣ os tipeɣn, jujimaːn ul xoːnteːlən!” jaː ta ti joːməŋkʷ pats, akʷaɣ jortaːl tips, neːmat maː at xoːnti. eːtʲjiɣ jeːmti; xoti jiːwtitət eːtʲimawe, tot ta xuji. xoːtlaɣ jeːmti, oːs ta joːmi. xosa man waːtʲi ta sawaləs, akʷ xoːtal joːmimate jaːwaːtat joːmi, lʲuːlʲəŋ mat waːta. lʲuːlʲəŋ waːtat sunsi: lʲoːŋx! anʲ lʲoːŋx lʲuːlʲəŋ maːn noːŋxalʲ mini. ta lʲoːŋxən noːŋxxaːŋxəŋkʷ noməsi. tox lʲuːlʲimate akʷ piɣrisʲ jola ti taxəmtəs. paɣlʲe ti roːŋxi, laːwi: “jiɣikʷe, jiɣikʷe, jajen, jajen, eːlmxoːlas aːɣikʷe xoːntiɣpasəm, eːlmxoːləs aːɣikʷe xoːntiɣpasəm!” tuwl anj aːɣi naːləw ti taxəmtəs. anʲ eːlmxoːlas aːɣiketeːn juw ta totasteːn. laːwi: “aːsʲmeːn joxti, at laːwimeːn, taw eːrəŋ juwtaːjapite.” eːtʲiɣ jeːmtəs, aːsʲeːn ti joxtəs. puːt waːrsət, nʲoːwlʲ ta pajteɣt. anʲ aːɣirsʲ paɣ mat kem ta toti. anʲ eːlmxoːlas aːɣite ta tittite. xolit xoːtaləs, aːsʲeːn ta minas. tuwl anʲ piɣrisʲ kona jonɣənmaːteːn ta minas. mosʲsʲan kon kwaːlləs, ti joxtiɣps: “aːɣirisʲsʲiɣ jajeːn, jajeːn, amta xurip jonɣəmkaːs xoːntsəm. aːɣirisʲiɣ laːweɣ: “sump potər, manər kaːs naŋ xoːntsən?!” “kaj aːtʲim, soːlʲ xoːntsəm”, laːwi. aːɣirisʲsʲiɣ laːweɣ: “mana xurip kaːs?!” laːwi: “ta xurip kaːs, numəl keːrkʷaːlɣəl taːratim aːpa”, laːwi. jaː ta kʷaːlapast. anʲ meːŋkʷpiɣrisʲ ta taːlmatas, ta nʲowitawe. tuwl meːŋkʷaːɣi taːlmatas, oːs akʷ tox ta nʲowitawe ta totiɣlawe, ta xurip kaːs akʷaɣ. ja tuwl: “eːlmxoːlasaːɣikʷe, sar naŋ taːlmaten!” eːlmxoːləsaːɣikʷe taːlmats, tiɣlʲe tuwlʲe ta totiɣlawe. tox totiɣlimeːt noːŋxalʲ ta xartəŋkʷ patwes. ti kos laːweɣ: “jola taːrmateken, jola taːrmataken!” noːŋxalʲ tox ta xartwes. noːŋx ta joxtəs. janiɣ kol kapaj kiːwərn tuw ta xartwes. kol jolipal nupəl as oːləm. anʲ kol kapain xartwes, anʲ ase lappantapaxtəs. kit aːɣi waːreɣ, sʲakʷsʲeɣ. xosa man waːtʲi oːleɣ: “sʲaːnʲmeːn ti joxti”, laːwi. anʲ noːŋxxartim aːɣi nupəl akʷ mus at potərteɣ. mat sis oːlssət, kon mat sʲiləŋ luw ti joxtəme sujti. anʲ aːɣijiɣ teːnki xaleːnt potərteɣ: “sʲaːnʲmeːn ti joxtəs”, laːwi. jaː ta juw ti aːlmawes, low xumən tuːlawe, akʷ paːle at xum, akʷ paːle at xum. anʲ mat uːnlənmaːteːn ta uːntawes. aːɣijaɣe nupəl laːwi: “taj xoːŋxa uːnli?” aːɣijaɣe laːweɣ: “at waɣləmeːn. taw xoːtal kotʲəlʲ kem porat joxtəs.” sʲaːnʲeːn laːwi: “neːnan aːɣijaɣm tij!” laːwi. “tij oːs am aːɣim, jolimaːn am taːrataːləm aːɣim”, laːwi. “neːn jaɣaːɣin tij. naːn xuːrəm neː ti oːlijin, pusən am aːɣijanəm.” aːɣijaɣe laːweɣ: “manurəl taw tiɣ joxtəs?” sʲaːnʲeːn laːwi: “ta urəl joxtəs, noːŋx am wisləm tawe.” sʲaːnʲe paːlt lʲapan wowwes, joluːntəs ta potərti sʲaːnʲe; xumlʲe jals, xumlʲe sawals, akʷ mus waɣte, sʲaːnʲeːn pusən waːwe. ta onʲsʲawe sʲaːnʲe kolt. sʲaːnʲe akʷ xoːtal jeːmt jali. aːɣite kos laːwi: “naŋ akʷ xoːtal jun oːlen!” “aːtʲim, aːɣikʷe, am jun oːləŋkʷ at roːwi”, laːwi. “sʲaːnʲ, naŋ man urəl at roːwi?” “am ta urəl”, laːwi, “at roːwi, jun oːləŋkʷ pateɣm, akʷ mus eːtʲi. am kona kʷaːleɣm, xoːtal ti xoːtəli.” aːɣiteːn at waːwe, nas aːtʲi sʲaːnʲe xoːtaleːkʷa. aːɣijaɣe nupəl laːwi: “ti nʲawram ta paːlən ul taːrateːlən!” maːnʲ aːɣit nupəl oːs laːwi: “ta paːlən ul minen!” xosa man waːtʲi oːlssət, akʷ xoːtal nomt waːrs. “sasar, taw manriɣ aːnəm at taːratite?” nomt waːrs: “am teːnut kona kʷaːlteɣm, aːmpət paːxʷtijanəm, os purxateɣt, jaɣaːɣijaɣm kona kʷaːlapeɣ tax.” ja kon teːnut kʷaːlttəs, jaɣaːɣijaɣeːn at waːwe. anʲ aːmpət ta paːxʷtijane. anʲ aːmpət ta purxatəŋkʷ patsət, jaɣaːɣijaɣe kon ta kʷaːlapasiɣ. taw ta xalt juwsʲaltaps, anʲ paːlən tuw ta xajtəs. asnəl jolalʲ aːŋkwati: anʲmaləŋ joli maː nupəl taːra naːŋki. anʲmaləŋ toːna at ti taːratawe, joli maː nupəl taːra naːŋki; anʲmaləŋ xumite kon uːnli, piɣrisʲakeːt saːsən uːntume, piɣrisʲakeːte lʲuːnʲsʲi, aːsʲe lʲuːnʲsʲi. tai kaːsals, taw oːs lʲuːnʲsʲəŋkʷ pats. jaɣaːɣijaɣe konəl ti sʲaltapassiɣ. jaɣaːɣijaɣe laːweɣ: “manriɣ lʲuːnʲsʲeɣn?” “tai maːɣs lʲuːnʲsʲeɣm, uːsəŋ oːtər aːsʲ piɣ xumim kaːsalasəm, aːsʲe lʲuːnʲsʲi, piɣe lʲuːnʲsʲi. tai maːɣs amki oːs ta lʲuːnʲsʲəŋkʷ patsəm”, laːwi. aːɣijaɣe laːweɣ: “sʲaːnʲən tuw at ti taːratawen, tu manriɣ minasən?” xosa man waːtʲi oːlssət, aːɣjiɣ laːweɣ: “sʲaːnʲuw ti joxti.” mat kem oːlssət, sʲaːnʲanəl ti joxtəs. oːs akʷ tox juw aːlmawes. akʷ ta uːnlən nʲoxspitʲiteːn, akʷ ta uːnlən ujpitʲiteːn ta uːntawes. maːnʲ aːɣit nupəl laːwi: “lʲapan jajen!” laːwi, “tiɣ jol uːnten!” laːwi. sʲaxnit tox paːliɣ puːnsəste: xuːrəm wojkan saksam xujeɣt. “aːɣik, kaːtən”, laːwi, “tiɣ majeːlən!” laːwi. anʲ xuːrəm saksam aːɣit kaːtən ta pinəmtasane. “ja, tij manart, waɣlən?” “at waɣləm”, laːwi. “at ke waɣlən, am potərteɣm. ti xoːtal naŋ lʲuːsʲsən”, laːwi. “lʲuːsʲsəm”, laːwi. “naŋ”, laːwi, “samwitan tijt”, laːwi. “manər maːɣs lʲuːsʲsən?” “tai maːɣs lʲuːsʲsəm, naŋ moːlal aːnəm ta paːlən at taːratilən, am ti xoːtal tuː minasəm, jolimaː nupəl aːŋkwatasəm, taːra xuji. uːsəŋ oːtər aːsʲ piɣ xumim piɣrisʲakeːt saːsən uːntume (or uːntumte), aːsʲe lʲuːnʲsʲi, piɣrisʲakem lʲuːnʲsʲi. ta kaːsalasəm, am oːs ti lʲuːsʲsəm”, laːwi. “xolit xoːtal jolimaːn ti taːratiləm”, laːwi. sʲaːnʲe minam jujipaːlt sʲaːnʲe osʲnʲe mirən ti taːrataŋkʷ patwes. misnəl mis puwawe, luwnəl luw puwawe. oːsnəl oːs puwawe, puːrəsʲnəl purəsʲ puwawe, akʷaɣ manər sir ujxul oːls, pusən akʷaɣ mat kem janit anʲa ta taːratawe. anʲ uːsəŋ oːtər ojka uːsən ta neɣləs ta neː. kon nʲawramt jonɣeɣt. “uːsəŋ oːtər ojka, uːsəŋ oːtər ojka! taːle saːt, tuwe saːt kastəl tipiɣlam manʲən ti juw!” anʲ ojka koleːt ta lʲawti: “naːn tax moːtəntiɣ sorəmn patijin, oːs juw jajeːn!” laːwi. oːs ta roːŋxəŋkʷ patsət: “uːsəŋ oːtər ojka, uːsəŋ oːtər ojka! kona kʷaːlen! taːle saːt, tuwe saːt kastəl tipiɣlam manʲən ti joxtəs.” anʲ ojka kona ta lakʷəs; neːmatər aːtʲim ke, tax jiːwəl raːtijane. nas aːtʲi, kona kʷaːli: soːlʲ joxtəm! jaːtəl ujxul akʷaɣ, nas aːtʲi uːs ti taːɣəntəs ujxuːləl. tuwl uːlt xosa man waːtʲi oːlssət, anʲ uːsəŋ oːtər aːsʲ piɣ xumite toːrəmn teːləm, maːn teːləm janiɣ xaːpka paːlt totəste; saɣrawes, xaːpiɣ waːrwes. tuwl xumite xotalʲ oːlne maː pusən jaləste, tuwl xaːpe sajəŋkʷ patəs, tuwl ta ossuwlaste. anʲ xaːppatta tarməl supiɣpuŋk saɣri, uːspuŋk saɣri. |